HAMKA

HAMKA PERMATA NUSANTARA

Nama sebenar HAMKA adalah Haji Abdul Malik bin As-Syeikh Karim bin As-Syeikh Muhammad Amrullah. HAMKA dilahirkan pada 13 Muharram 1362H bersamaan 16 Februari 1908, di Desa Tanah Sirah, Sungai Batang, Minangkabau, Meninjau, Sumatera Barat dan kembali ke Rahmatullah pada 24 Julai 1981 pada usia 73 Tahun di Jakarta. Beliau merupakan salah seorang tokoh pendakwah yang disegani dan dihormati di rantau Nusantara, serta seorang yang bijak dan mahir dalam bidang kesusasteraan, penulisan kreatif dan prolifik. Beliau juga adalah seorang pujangga ulung dan ahli fikir Islam yang tersohor.

Keperibadian HAMKA diwarisi daripada As-Syeikh Karim bin As-Syeikh Muhammad Amrullah. Bapa beliau merupakan seorang ulama terkenal yang membawa pembaharuan di Minangkabau. Hamka merupakan seorang manusia yang dikurniakan oleh Allah SWT dengan petah berpidato sehinggakan beliau pernah diberi penghormatan untuk berpidato dalam satu rencana radio Arab Saudi.

Selain itu, Hamka juga mempunyai bakat penulisan dan berjiwa seni. Ini terbukti melalui gaya bahasa dalam penghasilan karya agungnya yang indah dan sering diselitkan rangkap-rangkap pantun dan syair dalam penulisannya

Tambahan itu, beliau merupakan seorang yang BERANI menegakkan kebenaran semasa revolusi penjajahan Belanda di Sumatera, beliau telah mengatur siri pidato untuk membangkitkan semangat umat Islam menentang Belanda.

Melihat kepada PENDIDIKAN HAMKA telah dididik untuk mempelajari Al-Quran dan asas -asas agama daripada bapanya sendiri. Setelah itu, beliau telah mendapat pendidikan rendah di sekolah Desa Padang Panjang dan di sekolah agama Attawalib yang didirikan oleh bapanya sendiri. Beliau juga mengikuti pengajaran di masjid dan di surau yang disampaikan oleh ulama-ulama terkenal seperti Syeikh Ibrahim Musa, Syeikh Ahmad Rasyid, Sutan Mansur dan Kiyai Bagus Hadi Kosuma iaitu ulama terkenal Indonesia. Beliau juga amat suka menghabiskan masa lapang di perpustakaan untuk membaca buku-buku falsafah, kesusasteraan, sejarah dan politik.

Selain itu, beliau juga menggunakan kemahiran bahasa Arabnya untuk menyelidik karya-karya sarjana timur tengah seperti Jurji Zaidan, Abas Mahmud Al-Aqod dan Mustofa Almanfaluti serta karya sarjana barat yang diterjemahkan ke bahasa Arab seperti Carl Marx dan Arnold Tonybee. Melalui pembacaan itu juga, ini telah menjadikan Hamka gigih dalam mengembangkan dakwah Islamiah Di Nusantara.

Sebenarnya Hamka bukanlah seorang insan biasa tetapi dianugerahkan oleh Allah SWT kepada ummah serata alam. Ini kerana, ketika Hamka berumur 17 tahun lagi, beliau telah berdakwah dengan menerbitkan majalah Khatibul Ummah. Tambahan itu, semasa berada di Mekah pada 1927M, beliau telah menubuhkan sebuah persatuan Hindia Timur yang bertujuan untuk memberi pelajaran agama kepada jemaah haji Indonesia. Setelah itu, Hamka juga melibatkan diri dengan pertubuhan Muhammadiah dan mengetuai cawangannya di Padang Panjang. Beliau juga pada tahun 1935M, Hamka telah mengasaskan Kolej Al-Muballighin. Setahun kemudian juga, beliau menerbitkan majalah Pedoman bagi memberi kefahaman kepada masyarakat Islam pada masa itu dan semenjak itu beliau telah menerbitkan majalah berunsurkan dakwah seperti Menara, Merdeka, Pemandangan, Panji Masyarakat dan Gema Islam. Pada tahun 1953M, Hamka dilantik menjadi anggota pimpinan pusat Muhammadiah.

Sumbangan Hamka Dalam bidang Ilmu Dan Pemikiran terlalu banyak untuk diperkatakan. Antaranya, Hamka membawa pembaharuan kepada umat Islam dengan karya-karya agama, kesusasteraan dan falsafah yang menyentuh secara langsung kehidupan umat Islam. Selain itu, Hamka merupakan penerus idea Islah yang dibawa oleh Syed Jamaluddin Al-Afghani dan Syeikh Muhammad Abduh.

Beliau juga menggunakan akhbar dan majalah untuk mengajak umat Islam mengkaji sebahagian kefahaman yang bertentangan dengan Al-Quran dan As-Sunnah. Karya beliau seperti Tafsir A-Azhar telah membuka minda masyarakat Indonesia malah masyarakat antarabangsa amnya.

Untuk menghargai ketokohannya telah membawa kepada penerimaan pelbagai anugerah seperti Doktor Kehormat dari Universiti Al-Azhar, Mesir dan Universiti Kebangsaan Malaysia.

Hamka juga tidak menghadkan penulisan dalam soal agama sahaja malah falsafah dan sastera. Hasil-Hasil Karya Hamka antaranya:

Dalam bidang agama

• Tafsir Al-Azhar
• Tasawuf Moden
• Panduan Mubaligh Islam
• Sejarah Umat Islam
• Revolusi Agama

Dalam bidang falsafah

• Falsafah Hidup
• Lembaga Hidup
• Fasafah Ideologi Islam
• Pandangan Hidup Muslim
• Ekspensi Ideologi

Dalam bidang sastera

• Tenggelamnya kapal Van Der Wijck
• Dibawah Lindungan Kaabah
• Laila Majnun
• Mandi Cahaya di Tanah Suci
• Menunggu Beduk Berbunyi
• Arkan Islam

Untuk menyorot perjuangan Hamka, beliau juga mengetuai Front Pertahanan Nasional untuk meyekat kemaraan Belanda di Indonesia. Selain itu, beliau menganggotai Pertubuhan Muhammadiah dan menentang khurafat, bid’ah, dan tarikat kebatinan yang sesat. Hasilnya, beliau menubuhkan Pusat Latihan Dakwah Muhammadiah bagi membendung gejala tersebut.

Hamka menggunakan penulisan dan pidato untuk meyebarkan ajaran Islam yang sebenar dan dengan menggunakan dua medium tersebut, beliau telah mengkritik kepincangan pentadbiran kerajaaan Indonesia dan ini telah menyebabkannya dipecat daripada jawatan ketua umum Majlis Ulama Indonesia (MUI).
Beliau pernah dipenjarakan bersama-sama tokoh-tokoh Majlis Syura Muslim Indonesia (MASYUMI). Namun, beliau menganggap perkara tersebut ada ujian yang menguji ketabahan dan mematangkan pemikirannya.

Penulis ialah Nor Hafiz Razali, pelajar Tahun Akhir Diploma Pengurusan Pentabdiran Unisel dan sedang melakukan Latihan Industri di Pejabat Mara Daerah Jelebu Negeri Sembilan dan terima kasih kepada adik Muizzah atas maklumnat Hamka di blog beliau.